مطالعه ی اثرات گونه های تلفیقی تیوباسیلوس و عناصر غذایی گوگرد و منیزیم بر خصوصیات زراعی و اکوفیزیولوژیکی سویا

سویا (.glycine max l) یکی از دانه های روغنی مهم در دنیا محسوب می شود که دارای 18 تا 22 درصد روغن و 40 تا 42 درصد پروتئین است. با توجه به بالا بودن ph خاک در اکثر خاک های مزارع ایران آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد تا اثر گوگرد، منیزیم و باکتری تیوباسیلوس بر بعضی خصوصیات سویا و خاک بررسی شود. آزمایش به صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. گوگرد در سه سطح 0، 750 و 1500 کیلوگرم در هکتار(کرت اصلی) به صورت گوگرد پودری، تیوباسیلوس در سه سطح 0، 2 و 4 درصد گوگرد و منیزیم با سطوح 0، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار به صورت سولفات منیزیم (کرت فرعی) استفاده شد. کودها پیش از کاشت مخلوط شده و مورد استفاده قرار گرفتند. بطور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد دانه تحت تأثیر افزایش تعداد غلاف در بوته، و همچنین وزن خشک اندام هوایی در طول دوره رشد در اثر مصرف گوگرد افزایش یافت که این مسئله به دلیل نقش گوگرد در رشد گیاه و سنتز کلروفیل است. عملکرد روغن و پروتئین با افزایش سطوح گوگرد تحت تأثیر افزایش عملکرد دانه افزایش یافت. کاربرد گوگرد به صورت معنی دار باعث افزایش جذب منیزیم، روی و منگنز برگ و روی، پتاسیم و فسفر دانه گشت. با افزایش سطوح گوگرد، قابلیت جذب فسفر، روی، آهن و منگنز خاک نیز، افزایش یافت. احتمالا باکتری های اکسید کننده ی گوگرد باعث اکسایش گوگرد به سولفات شده که منجر به کاهش ph خاک می گردد و بدین ترتیب قابلیت دسترسی به عناصر را در گیاه افزایش داده و باعث بهبود وضعیت خاک های قلیایی می شود. قابلیت جذب منیزیم با افزایش سولفات منیزیم نسبت به شاهد افزایش یافت اما گوگرد باعث کاهش قابلیت جذب منیزیم شد. با این حال گوگرد با تأثیر برتوسعه رشد ریشه در بقولات، جذب منیزیم در گیاه را افزایش داد. با کاربرد گوگرد جذب عناصر افزایش بیشتری نسبت به حالت تلقیح با تیوباسیلوس نشان داد. شاید استفاده از گوگرد جمعیت باکتری های تیوباسیلوس خاک را افزایش داده و یا به دلیل بالا بودن میزان مواد آلی خاک، باکتری های هتروتروف، گوگرد خاک را اکسید کرده باشند.